Al zo lang als ik me kan herinneren, zijn de Griekse mythen en sagen mijn favoriet. Ik waardeer de Noorse en Egyptische mythologie ook ontzettend, maar de Grieken hebben mijn hart gewonnen. Dat komt voor een groot gedeelte omdat ik een fantastische leraar Grieks en Mythologie had op de middelbare school. Deels komt het omdat er zoveel lagen en diepgang in deze mythen zitten. Hoe dan ook: dit zijn gewoonweg fantastische verhalen. Dus toen ik zag dat niemand minder dan Stephen Fry een boek heeft geschreven over deze Griekse mythologie, moest ik het natuurlijk lezen. In deze boekrecensie vertel ik of Mythos het lezen waard is.
Mythos is uitgegeven door Thomas Rap en is een vertaling van Mythos.
Dit boek is vertaald door Henny Corver, Frits van der Waa, Pon Ruiter & Ineke van den Elskamp.
De synopsis
OK, je weet natuurlijk al lang waar dit boek over gaat. De ondertitel is niet voor niets ‘De Griekse mythen herverteld’. Toch is hier de flaptekst:
Losbandigheid, lust en liefde, moord en doodslag, triomfen en tragedies; de Griekse mythen en sagen zijn wilder en woester dan het leven zelf. Deze verhalen bieden alles wat een lezer zich kan wensen. De oude Grieken inspireerden onder anderen Shakespeare, Michelangelo, James Joyce en Walt Disney. In de handen van Stephen Fry komen de verhalen opnieuw tot leven. We worden verliefd op Zeus, we aanschouwen de geboorte van Athena, we zien hoe Kronos en Gaia wraak nemen op Ouranos, we huilen met koning Midas en we jagen met de even beeldschone als meedogenloze Artemis. Stephen Fry haalt deze verhalen op uit de oudheid en geeft ze hun welverdiende plek in onze moderne tijd.
En dit is wat Stephen Fry zelf zegt in zijn voorwoord:
Als je je tijdens het lezen onwillekeurig afvraagt wat de Grieken heeft geïnspireerd tot het bedenken van een zo rijke en gedetailleerde godenwereld, met talloze personages en gebeurtenissen, en gaat nadenken over de diepe waarheden waaruit deze mythen voortkomen – goed zo, en veel plezier ermee.
Want plezier, daar gaat het om als je je onderdompelt in de wereld van de Griekse mythologie.
Het perfecte boek voor Griekse mythologie newbies
Als je een (relatieve) nieuwkomer bent in de wereld van de Griekse mythologie, dan is Mythos het perfecte boek voor je. Het start namelijk bij het prille begin (Chaos) en eindigt ergens net voor de Gouden Tijd der Helden. Stephen Fry legt in zijn voorwoord uit waarom dit boek een goed begin is om je kennis wat betreft de mythologie uit te breiden:
Sommige lezers weten misschien al het een en ander van de mythen in dit boek, maar ik heet heel in het bijzonder lezers welkom die wellicht nooit kennis hebben gemaakt met de personages en de verhalen van de Griekse mythen. Je hoeft niets te weten om dit boek te kunnen lezen: het begint met een leeg universum.
Zoals ik al zei, had ik een redelijk klassieke scholing en daarom waren vrijwel geen van de verhalen in Mythos nieuw voor me. Sterker nog, ik heb Narcissus en Echo van Ovidius nog vertaald vanuit het Grieks. Ik vond het dan ook fantastisch dat dat verhaal ook in dit boek staat; het blijft een van mijn favorieten, waarschijnlijk dus omdat ik er zo mee bezig ben geweest ooit. Alle verhalen in Mythos brachten herinneringen naar boven en ik zat de hele tijd in mijn hoofd ‘oooh ja, zó ging dat‘ en ‘jaaa dat is waar ook hoe kon ik dat nou vergeten‘ te zeggen. Het was dan ook een feest van herkenning om alles weer opnieuw te lezen, niet in de laatste plaats vanwege de humoristische schrijfstijl van Stephen Fry. Ik denk inderdaad wel dat je nóg meer van dit boek kunt genieten als deze hele wereld nieuwer voor je is. Het is inderdaad een perfecte start.
Percy Jackson cameo
Ik vind het mooi hoe Stephen Fry de oude mythen linkt aan moderne tijden, met het noemen van dingen als genderissues, Spock uit Star Trek en de Matrix films. Mijn persoonlijke favoriete hedendaagse cameo is die van Percy Jackson. Aangezien ik zo van de Griekse mythologie hou, smul ik ook van alle Percy Jackson (en aanverwante) boeken van Rick Riordan. Riordan is momenteel zelfs bezig aan een boekenserie over mijn favoriete Griekse God Apollo.
In Mythos worden de creaties/geboortes/eerste verschijningen van alle Griekse Goden benoemd. Zo leren we hoe Aphrodite ‘geboren’ werd uit een bepaald soort zeeschuim. Zeus’ broer Poseidon heeft natuurlijk ook zijn eigen sub-hoofdstuk, waarin ook benoemd wordt wie hij allemaal lief had. Hier een quote uit de Engelse versie:
Poseidon spent almost all his time pursuing a perfectly exhausting quantity of beautiful girls and boys and fathering by the girls an even greater number of monsters, demigods and human heroes – Percy Jackson and Theseus to name but two.
Het is zo tof om te zien hoe casual Stephen Fry hier een shout-out geeft naar de nieuwste aanwinst binnen de mythologie. Mythos zit vol met zulke stukjes en feitjes, waardoor het boek ondanks zijn eeuwenoude bronnen toch modern aanvoelt. Fry vertelt de verhalen en geeft de nodige achtergronden, maar hij maakt het nooit té ingewikkeld. Hij duikt ook niet onnodig in alle extra psychologische lagen achter de verhalen; daar zijn andere boeken voor. Dat maakt Mythos tot een boek met een rap tempo waar je snel doorheen bent. Na het lezen heb je gegarandeerd meer kennis over de Griekse mythen en sagen.
Mythos vervolg
Tijdens het lezen hoopte ik al dat Mythos een vervolg zou krijgen. Ik vond Fry’s schrijfstijl erg fijn en ik wilde graag weten wat hij zou maken van de verhalen over Theseus, Peleus, Jason, Herakles, Odysseus en mijn persoonlijke favoriete verhalen: die over de Trojaanse Oorlog en Achilles. Ik was dan ook erg blij verrast dat er inderdaad een vervolg komt! In het Engels is dit boek al uit, met de titel Heroes. De ondertitel is ’there are heroes and then there are Greek heroes’. Een kijkje op de site van uitgeverij Thomas Rap leert dat Heroes ook vertaald gaat worden. De (logische) Nederlandse titel is Helden. Helden wordt verwacht op 17 januari 2019. Ik kan niet wachten dat boek ook te gaan lezen!
Uit de voorjaarsbrochure van Thomas Rap:
In Mythos beschreef Stephen Fry de wereld van de goden, in Helden hervertelt hij op sprankelende wijze de dramatische, geestige, tragische en tijdloze verhalen van de stervelingen uit de mythologie. […] Huiveringwekkend en meeslepend zijn de verhalen van de Griekse helden, die ons opnieuw laten zien waartoe wij mensen wel niet in staat zijn.