Nu is aangekondigd dat de Grisha trilogie én de twee Crows boeken van Leigh Bardugo worden verfilmd als TV-serie voor Netflix, is het natuurlijk hoog tijd om deze boeken allemaal te reviewen op Geekish. We beginnen logischerwijze bij het begin, met een gebundelde recensie over alle drie de Grisha boeken. Het eerste boek, Schim en Schaduw, is in 2014 vertaald naar het Nederlands, zodat wij hier ook kennis konden maken met de wereld van Leigh Bardugo. In 2012 kwam het boek al uit in het Engels met als titel Shadow and Bone.
Zelf was ik een beetje laat met het ontdekken van Queen Leigh. Ik las de twee Kraaien boeken al eerder, maar ik heb de Grisha trilogie pas vorig jaar gelezen. Ik wachtte zo lang om twee redenen. Ten eerste spreken verhalen over ‘er was een schijnbaar heel normaal iemand die niet wist dat hij/zij speciale krachten had’ me nooit zo aan. En ten tweede kan ik niet zo goed tegen boeken waar een hele hype omheen zit. Over het algemeen vind ik dat soort boeken een stuk minder goed dan de hype aangeeft. Maar goed, ik ging uiteindelijk toch overstag. Omdat dit een gebundelde recensie is, kun je kleine spoilers verwachten vanaf hier.
De Grisha trilogie is uitgegeven door Blossom Books en is een vertaling van Shadow and Bone, Siege and Storm en Ruin and Rising
De boeken zijn vertaald door Merel Leene
De setting
De setting van de Grisha trilogie is losjes gebaseerd op Rusland in de 19e eeuw. Dat is even wat anders dan het gemiddelde fantasyboek, want meestal worden de Middeleeuwen als uitgangspunt gebruikt. Leigh Bardugo is fantastisch origineel, want voor de twee Kraaien boeken gebruikte ze de Gouden Eeuw als inspiratie, met Amsterdam als centraal punt. In die boeken kun je dan ook af en toe wat Nederlandse termen vinden. Maar voor de Grisha trilogie moet je denken aan intriges aan het hof, de mythe rondom Anastasia, de koninklijke familie van Rusland en natuurlijk Rasputin. Het is een verrassende maar supergave setting.
Je kunt dan ook veel sneeuw verwachten, grootste legers en heel veel prachtige outfits. Gelukkig hoef je maar weinig tot zelfs niets te weten over het 19e-eeuwse Rusland om van deze trilogie te kunnen genieten. Net als het Nederlands in de Kraaien boeken, kun je hier veel leenwoorden en termen uit het Russisch verwachten. Maar onthoud dat dit wel een fantasysetting is en blijft. Het is de worldbuilding van Bardugo en er zijn maar weinig schrijvers die dat zo goed kunnen als zij.
Boek 1: Schim en Schaduw
Het ooit zo rijke Ravka wordt sinds tientallen jaren in tweeën gedeeld door de Schaduwvlakte; een ondoorgrondelijke duisternis, vergeven van monsters die teren op mensenvlees. Het lot van het land is onzeker.
Alina Starkov is nooit ergens goed in geweest. Maar als haar regiment wordt aangevallen en haar beste vriend Mal zwaargewond raakt, ontwaakt er bij Alina een onbekende kracht die zijn leven redt. Een kracht die het door oorlog getergde koninkrijk voor eens en altijd kan bevrijden. Alina moet alles achterlaten en wordt meegevoerd naar het hof, waar ze getraind zal worden tot lid van de Grisha: het magische elitekorps dat wordt geleid door de mysterieuze Duisterling.
Alina moet de geheimen van de Grisha leren doorgronden nu de toekomst van Ravka in haar handen ligt. In de dreigende duisternis leert Alina niet alleen haar kracht beheersen, maar leert ze ook een kant van zichzelf kennen die ze misschien liever nooit had ontdekt.
Mijn mening
Zoals ik al zei sprak de omschrijving me nooit zo aan. Een doodnormaal meisje met een onbekende kracht: gaap. Dat zijn in het algemeen gewoon niet de boeken voor mij. Maar omdat ik de Kraaien duology zoooo gaaf vond, moest ik Schim en Schaduw toch een kans geven van mezelf. En ja, Alina is inderdaad zo’n special snowflake, dat valt niet te ontkennen. Hoewel ik die trope nog steeds niets vindt, is dit boek zo goed geschreven, dat ik daar langs kon kijken. En dat zegt heel wat.
Eerlijk is eerlijk: dit boek kreeg me niet in zijn greep zoals de Kraaien dat wel deden. En toch is dit een uitzonderlijk boek waar ik heel snel doorheen was. Zoals gezegd is de worldbuilding van Leigh Bardugo ongekend goed. Alles klopt, en over alles is goed nagedacht. Tel daarbij op dat de hoofdpersonages diepgang hebben. Ze hebben ook allemaal een duidelijke, eigen persoonlijkheid en maken de nodige karakterontwikkeling mee. Ik ging als een speer door Schim en Schaduw en begon meteen met het lezen van het tweede boek in de Grisha trilogie.
Boek 2: Dreiging en Duisternis
Duisternis vergaat nooit.
Opgejaagd door het Eerste en Tweede Leger en achtervolgd door nare herinneringen, probeert Alina samen met Mal een nieuw leven op te bouwen in een onbekend land. Ze moet haar identiteit als Lichtheerseres verborgen houden om niet gevonden te worden door haar tegenstander, de Duisterling.
Alina kan haar verleden en toekomst helaas niet lang blijven ontvluchten. Met behulp van een beruchte vrijbuiter, weet Alina veilig terug te keren naar Ravka. Ze is vastberaden om te vechten tegen de duistere krachten die zich in het land verzamelen. Maar terwijl haar magische krachten groeien, glijdt Alina verder en verder af in het gevaarlijke spel van de Duisterling –en verder weg van Mal.
Alina moet kiezen tussen haar land, haar macht en de liefde waarvan ze altijd dacht dat hij haar op het juiste pad zou houden.
Mijn mening
Ik vond dit het minste deel uit de Grisha trilogie. Dreiging en Duisternis had in mijn ogen echt last van het ’tweede boek syndroom’. Het tempo was verkeerd en er was veel, veel, véél wachten op van alles. De actiescènes waren niet evenredig door het boek verspreid maar zaten vrijwel allemaal aan het einde. Daarom duurde het maar en las dit tweede deel lang niet zo makkelijk weg als het eerste deel.
Maakt dat het een slecht boek? Zeker niet. Maar in vergelijking met het eerste en derde deel, was dit gewoon het saaiste. Het grootste pluspunt aan Dreiging en Duisternis is de introductie van Sturmhond. Dit is met afstand mijn favoriete personage uit de gehele trilogie. Zijn karakter, zijn charme, zijn achtergrond: het klopt gewoon allemaal. Sturmhond is de beste. Ik snap nu waarom zijn cameo in Kraai en Koninkrijk zo’n ding was. Dat geeft me wel mooi een extra reden dat boek te herlezen.
Boek 3: Val en Verlossing
Ravka is gevallen en de Duisterling regeert vanaf zijn schaduwtroon. De laatste hoop van het land is gevestigd op een krachteloze Lichtheerser, een uit de gratie gevallen spoorzoeker en de overblijfselen van een ooit zo sterk magisch leger.
Diep in een eeuwenoud netwerk van tunnels en grotten kan een verzwakte Alina niet anders dan de hulp van de zonderlinge Apparat accepteren, terwijl zijn volgelingen haar aanbidden als een heilige. Maar Alina wil geen heilige zijn: ze wil samen met Mal op jacht naar de vuurvogel en zoeken naar een zekere prins, van wie ze niet weet of hij nog in leven is.
Alina zal nieuwe bondgenootschappen moeten sluiten en oude rivaliteiten opzij moeten zetten tijdens de zoektocht naar de laatste versterker. Maar terwijl Alina de geheimen van de Duisterling begint te ontrafelen, ontdekt ze iets wat hun mysterieuze band voor altijd verandert. Het doden van de vuurvogel lijkt het enige dat Ravka kan redden van totale vernietiging, maar kan Alina de consequenties aan?
Mijn mening
Val en Verlossing is het perfecte slot voor de Grisha trilogie. Alle losse eindjes worden aan elkaar geknoopt, en ieder hoofdpersonage speelt een belangrijke rol in het plot. Er is ruimte voor alle emoties, van verdriet tot vreugde. Ook mooi is dat ieder personage het einde krijgt dat bij hem of haar past. Eigenlijk wil ik niet meer weggeven dan al in de omschrijving hierboven staat.
Wat Mal doormaakt in Val en Verlossing, kon me nog het minst boeien van alles. Als je de boeken al hebt gelezen, snap je denk ik wel wat ik bedoel. Het was niet slecht geschreven, maar het pakte me gewoon echt niet. Misschien omdat ik Mal altijd al wat minder interessant vond. Het is goed om te zien hoe het einde van dit boek de set-up is voor de Kraaien. List en Leugens speelt zich namelijk twee jaar na dit boek af.
Dat brengt ons wel tot een interessante vraag: hoe kan het dat zowel de Grisha trilogie als de twee Kraaien boeken tegelijk in de nieuwe Netflix serie voor gaan komen? Er zal dus gespeeld moeten worden met de tijd. Het meest logische zal zijn om de Kraaien qua tijdslijn naar voren te halen. We zullen zien hoe ze dat gaan oplossen… Maar aangezien Leigh Bardugo executive producer is voor de tv-serie, heb ik er alle vertrouwen in dat het goed zal komen.
In welke volgorde moet je de Grishaverse boeken lezen?
Zoals gezegd heb ik zelf eerst List en Leugens en Kraai en Koninkrijk gelezen. Dat was helemaal prima, ik had niet het idee dat ik superveel miste. Alles wordt heel goed uitgelegd. En het speelt zich af in Ketterdam en niet in Ravka, wat ook verschil maakt. Dus je kunt prima met deze twee boeken beginnen. Ja, je mist natuurlijk wel wat kleine dingetjes, en natuurlijk die gave Sturmhond cameo.
Achteraf gezien had ik misschien toch wel met de Grisha trilogie moeten beginnen. En dan na de Kraaien verder met De Taal der Doornen. Dan loopt het allemaal net iets lekkerder en dan snap je echt álles. De Taal der Doornen is een boek met een paar sprookjes er in uit de werelden van de Grisha: Ketterdam, Ravka en Fjerda. Als je wat meer weet over die landen, dan zijn de sprookjes nóg beter.
King of Scars komt er aan!
Nu ik alle boeken van Leigh Bardugo heb gelezen, kijk ik als een malle uit naar haar nieuwste boek: King of Scars. Ik kon daar op de site van Blossom Books nog niets over vinden, maar ik ga er van uit dat deze nog dit jaar ook in vertaling uit gaat komen. De Engelse versie is in ieder geval al bijna hier: 29 januari is hij te lezen! Ik ga deze snel ergens bestellen met hopelijk een gave pre-order actie, want ik kan echt niet wachten! Hier is de synopsis, voor nu nog even in het Engels dus:
Nikolai Lantsov has always had a gift for the impossible. No one knows what he endured in his country’s bloody civil war—and he intends to keep it that way. Now, as enemies gather at his weakened borders, the young king must find a way to refill Ravka’s coffers, forge new alliances, and stop a rising threat to the once-great Grisha Army.
Yet with every day a dark magic within him grows stronger, threatening to destroy all he has built. With the help of a young monk and a legendary Grisha Squaller, Nikolai will journey to the places in Ravka where the deepest magic survives to vanquish the terrible legacy inside him. He will risk everything to save his country and himself. But some secrets aren’t meant to stay buried—and some wounds aren’t meant to heal.
King of Scars gaat net als de Kraaien uit twee boeken bestaan. Dit gaat dus de allereerste keer worden dat ik op een vervolgboek van Leigh Bardugo moet wachten. Tot nu toe kon ik alles lekker achter elkaar lezen. Dat is dan wel weer een groot voordeel van late to the party zijn. Hopelijk komt de Grisha tv-serie tijdens het wachten al op Netflix, zodat ik wat te doen heb in de tussentijd.
Heb jij alles al gelezen van Leigh Bardugo? Wat is jouw favoriete boek en wat is je favoriete personage? Binnenkort schrijf ik ook nog recensies over List en Leugens, Kraai en Koninkrijk en Taal der Doornen. Check dus regelmatig de site!
Grisha trilogie
Fijne YA fantasyserie
