De gruweltoren 1 is perfect als je zin hebt in een kort tussendoortje. Dit griezelboek voor kinderen heeft dezelfde sfeer als De griezelbus, dus de nostalgie straalt er vanaf. Het boek bevat een aantal originele concepten, maar ook elementen die wat bekender zijn. Wat de overhand heeft, lees je in deze review.
Wij ontvingen van uitgeverij Zilverspoor een e-book exemplaar van De gruweltoren 1 in ruil voor onze eerlijke mening.
Waar gaat De gruweltoren 1 over?
Tien kinderen worden uitgekozen om een workshop “griezelverhalen schrijven” te volgen bij Klijf Blaffer, een mysterieuze schrijver die op de bovenste verdieping van een leegstaand flatgebouw woont.
Eén van hen is Kaat. Zij is een grote fan van Klijf en droomt ervan om later, net als hij, beroemd te worden met haar griezelverhalen. Samen met de anderen leert ze de kneepjes van het vak. Elk van hen schrijft een verhaal volgens één van de tien griezelgeboden.
Maar gaandeweg ontdekken de kinderen dat er iets aan de hand is met Klijf Blaffer. Ze zijn helemaal in de ban van hem, maar tegelijkertijd ook een beetje bang. En wat is toch steeds dat gekrijs dat in de verte weerklinkt?
Past goed bij de doelgroep
Vanaf het eerste hoofdstuk is duidelijk dat de auteur goed weet de gedachtegang van een kind vast te leggen. Dat maakt het voor de doelgroep makkelijk om zich in te leven. Ook als volwassen lezer kan ik zeggen dat de schrijfstijl prettig is. De gruweltoren 1 leest als een trein. In het bijzonder wil ik Klijfs unieke handtekening uitlichten. Dat droeg goed bij aan de sfeer en aan het plot.
Wel vraag ik me af in hoeverre de doelgroep bekend is met termen zoals ‘met lange tanden’, ‘op kousenvoeten’, fluorescerend en reutelend. Ik neem aan dat het kinderen niet per se stoort als ze één woord per hoofdstuk niet kennen. Voor volwassen lezers dragen de gezegdes bij aan de sfeer.
Een gemiste kans om belangrijke lessen mee te geven
De gruweltoren 1 is uitgegeven in 2020. Diversiteit en body positivity waren toen al een belangrijk onderwerp. Ook was het al lang duidelijk dat je kinderen slaan écht niet oké is. Wat dat betreft heeft De gruweltoren 1 een kans gemist om hierin de juiste boodschappen mee te geven.
Er zit bijvoorbeeld fatphobic taalgebruik in bij het omschrijven van de chauffeur en een van de kinderen. Dit terwijl het nul meerwaarde had voor het verhaal. Het is niet alsof het gewicht of de omvang van deze personages iets met de verhaallijn doet, dus voor mij had het er echt niet in gehoeven. Bertje had best om iets anders gepest kunnen worden dan zijn overgewicht en er zijn zat mensen die veel snoep eten en niet ‘waggelen op dikke beentjes’.
Gelukkig zit er diversiteit in het verhaal, maar ik durf als witte cisgender-vrouw niet te zeggen of het goed is toegepast in alle situaties. Daarnaast had er veel meer nadruk mogen liggen op het feit dat het verkeerd is om kinderen te slaan, wanneer dit gebeurt in het verhaal. Het draagt bij aan de sfeer dat het gebeurt, maar de boodschap had anders gekund.
De gruweltoren 1 voelt als een fanversie van De griezelbus
Het wordt als vrij snel duidelijk dat De gruweltoren 1 een vergelijkbare opzet heeft als De griezelbus. Kinderen vertrekken in een bus naar een mysterieuze plek en worden in de tussentijd vermaakt met griezelige korte verhalen. Dit is al duidelijk zonder dat de auteur letterlijk refereert naar ‘een engerd met een glimmende kaalkop en een zonnebril’. Aan de ene kant is dit een leuk knikje, aan de andere kant had ik op een meer originele opzet gehoopt. Naast De griezelbus herkende ik bijvoorbeeld ook:
- Een personage uit Charlie and the Chocolate Factory
- Een griezelige variant van Jumanji
- De sfeer van Cirque du Freak: The Vampire’s Assistant (vooral de obsessie met spinnen, niet het circus of de vampieren)
- Kippenvel Monsterbloed
- Grizzly tales for gruesome kids
Toch ook veel originele concepten
Naast deze minder verrassende elementen, bevat De gruweltoren ook veel originele concepten. Bertje’s verhaal over tanden was huiveringwekkend en zelfs ik als volwassene herkende hier een angst in. Myrthe’s verhaal over een mysterieuze doos was top. Ook Stefanie’s verhaal over een clown verraste me, omdat ik een kindvriendelijke variant van It verwachtte. In Tommy’s verhaal over opgezette dieren miste ik een enge plotwending aan het einde, maar het is juist tof dat stereotypes worden doorbroken.
De gruweltoren is leuk als cadeau voor kinderen
Net zoals ik over Mystanica van dezelfde uitgever zei, zou ik De gruweltoren 1 zeker cadeau doen aan een neefje/nichtje of een andere jonge kennis. Als volwassene is het einde te vreemd en te open om het boek tevreden dicht te slaan, maar kinderen zullen daar geen last van hebben. Sommige korte verhalen waren eerder verdrietig, spannend of creepy in plaats van eng of gruesome. Wederom zullen kinderen dat anders ervaren dan ik. Het is een intrigerend griezelboek voor kinderen, maar persoonlijk zou ik eerder De verschrikkelijke verhalen van oom M aanraden.