The Wizard of Oz uit 1939 is een klassieker, maar het maken van de film ging niet zonder slag of stoot. In de tijd dat de film uitkwam was er nog nooit zoiets gemaakt in de filmwereld. Nieuwe trucjes en technieken werden uitgeprobeerd op de set. Dat klinkt misschien tof, maar het zorgde ervoor dat de productie een hel was. Er werd zelfs gezegd dat de film het leven van actrice Judy Garland flink verpest heeft. Maar wat is er gebeurd op de set en is het allemaal echt wel zo erg?
Het maken van een film in het jaar 1939
In 1939 stond het maken van films niet perse in de kinderschoenen. Toch was het genre waarin The Wizard of Oz geplaatst wordt een genre waar nog weinig films in werden gemaakt, ondanks de populariteit ervan. Op het moment dat een fantasiefilm uitkwam, trok het publiek massaal naar de bioscopen om te kijken wat voor fantastische dingen de filmmakers voor elkaar hadden gekregen. Tot op de dag van vandaag weten we van sommige producties uit die tijd niet hoe ze het hebben kunnen maken.
The Wizard of Oz was ook zo’n innoverende film. Een tornado raast door het dorp heen waardoor het jonge meisje Dorothy (gespeeld door Judy Garland), samen met haar hondje Toto naar het land van Oz wordt gebracht. Daar ontmoeten ze de Vogelverschrikker, de Bange Leeuw en de Tinnen man. Samen gaan ze op pad om de Tovenaar van Oz te vinden. Meer dan 80 jaar na het uitkomen van de film is deze nog steeds populair. Iets waar de meeste moderne filmmakers alleen van kunnen dromen. Het heeft echter genoeg kruim gekost om de film uit te kunnen brengen.
Een stressvolle onderneming
Hollywood was niet zo glamorous in die tijd als veel mensen denken. Zo was er geen vakbond waar de acteurs zich bij konden aansluiten, werden ze amper betaald en konden ze nergens nee tegen zeggen. Filmsets waren niet zo veilig, maar er werd van de cast en crew verwacht dat ze er alles aan zouden doen om een film af te krijgen. Omdat er maar weinig fantasiefilms uitkwamen in die tijd, werd er ook maar van alles uitgeprobeerd als het aankwam op speciale effecten. Dit was niet altijd veilig.
Judy Garland heeft het zeer waarschijnlijk het zwaarst gehad van iedereen op de set. Ze was pas 16 tijdens het filmen. Om de film af te kunnen maken nam ze veel drugs, zodat ze of alert werd, of kon slapen. Hierdoor heeft Garland haar hele leven last gehad van drugsverslavingen.
Serieuze verwondingen
Zoals we al eerder schreven was de set niet bepaald veilig voor de cast en crew. Het was moeilijk om de speciale effecten in de film uit te voeren, waardoor veel acteurs verwondingen opliepen. Buddy Ebsen werd als eerste gecast als de Tinnen man. Hij moest na negen dagen naar het ziekenhuis nadat hij per ongeluk het giftige aluminium had ingeademd dat gebruikt werd om hem te schminken. Hij schreeuwde het uit door de enorme kramp in zijn handen, armen en benen. Op het moment dat hij moeite had met ademen, belde zijn vrouw een ambulance. Daarna verbleef hij twee weken lang in een zuurstoftent. Hij kwam niet meer terug. De acteur werd vervangen door Jack Haley, die zelf aan zijn oog behandeld moest worden door de aluminium schmink die werd gebruikt.
De acteur die de Vogelverschrikker speelt, Ray Bolger, had het ook zwaar. Hij heeft blijvende littekens overgehouden nadat hij het masker afdeed dat hij moest dragen op de set. Margaret Hamilton, oftewel de Wicked Witch of the West, had ook problemen met haar make-up. De groene schmink drong haar huid binnen en bleef daar maandenlang zitten, waardoor ze al die tijd met een groene kleur rondliep.
Daar bleef het echter niet bij voor Hamilton. In een scène waarin de heks ontsnapt door een lichtflits, stonden ineens haar kleren in brand. De crew begon te vroeg met het effect waardoor ze niet weg kon lopen. Hierdoor stond haar gezicht in brand en raakte ze ook een stuk huid van haar hand kwijt. Zes weken later keerde ze terug naar de set, maar ze moest toen een handschoen dragen omdat haar hand nog steeds open lag. Alsnog moest ze eigenlijk een scène filmen met vuur. Ze zei nee en in plaats daarvan stond haar stunt-double in vuur en vlam.
Asbest op de set
Kon het nog erger? Natuurlijk kon dat. In die tijd was het niet bekend dat asbest een gevaarlijke stof was. Om de neppe sneeuw te maken in een van de scènes, werd er schuim gemengd met asbest en over de hele set gesprayd. Nu wisten ze natuurlijk niet beter en er zijn meerdere producties grote producties uit die tijd waarbij asbest gebruikt werd op deze manier. Het was pas in de beginjaren ’60 dat duidelijk werd dat het spul niet veilig was voor de gezondheid.
Iconisch maar niet de beste set ooit
We kunnen wel concluderen dat The Wizard of Oz een fantastische film is, maar het maakproces liet wat te wensen over. Voornamelijk de acteurs ondervonden hun hele leven nog last van de film. Ondanks dat het een verschrikkelijk proces was om de film te maken, is het nog altijd een iconisch cinematografisch meesterwerk. Momenteel leeft het verhaal voort in Wicked, die nu in de bioscoop te zien is. Al zijn we wel blij dat filmsets tegenwoordig toch een stuk veiliger zijn.
