Mermay heeft mijn hele to be read overgenomen, dus las ik deze maand de originele ‘Kleine zeemeermin’, Ondine, Mermaid en meer zeemeerminverhalen! Mermaid van Carolyn Turgeon blijft erg dicht bij het sprookje van Hans Christian Andersen. Aan de ene kant kon ik dat erg waarderen, maar aan de andere kant had ik meer verwacht van de hertelling. Mermaid was beter dan De kleine zeemeermin, maar niet veel beter.
Waar gaat Mermaid over?
Princes Margrethe is verstopt terwijl haar koninkrijk oorlog voert. Een druilerige, winderige ochtens, terwijl ze in de kloostertuin staat die uitkijkt op de ijzige zee, is ze getuige van een wonder: een glitterende zeemeermin komt uit de golven tevoorschijn, met een bijna verdronken man in haar armen. Als Margrethe eindelijk de kust heeft bereikt, is de zeemeermin alweer verdwenen in de zee. Terwijl Margrethe de knappe vreemdeling verzorgt leert ze dat hij niet alleen een prins is, maar de zoon van haar vaders grootste rivaal. Ze is ervan overtuigd dat de zeemeermin deze man heeft gebracht met een reden, en Margrethe verzint een plan om vrede te brengen naar haar koninkrijk. In de tussentijd verlangt de zeemeermin naar de man die ze naar veiligheid heeft gebracht. Ze is bereid om haar thuis, haar stem, en zelfs haar gezondheid in te ruilen voor benen en een kans om zijn hart te veroveren.
Een oppervlakkige liefdesdriehoek
Als ik Mermaid zou moeten samenvatten, zou ik het een oppervlakkige liefdesdriehoek noemen. Mensen die niet met liefde op het eerste gezicht mee kunnen gaan, moeten dit boek echt laten liggen. Lenia de zeemeermin valt meteen voor de prins, omdat hij menselijk en knap is, en ook Margrethe valt voor zijn uiterlijk. Niets overtuigt je als lezer om ook verliefd op hem te worden, dus dat irriteerde me mateloos. Maar, om eerlijk te zijn, Lenia, Margrethe en de bijpersonages hadden ook niet echt veel diepgang. Mermaid is dus wel consistent. Wat ik wel echt kon waarderen aan dit verhaal, is de vreemde en wonderlijke band die de prinses en zeemeermin opbouwen. Dat was wat me dit boek in bleef trekken.
Mermaid is geen moderne vertaling van het originele sprookje
Ik had ontzettend gehoopt op een meer moderne insteek van het oude sprookje, dus zonder nadruk op religie en bijgeloof, en met meer diepgang. Dat viel me tegen. Zelfs de schrijfstijl was alsnog ouderwets, al past dat wel bij de setting. Persoonlijk kon ik er gewoon niet in komen, helemaal omdat ik met iedere pagina die ik las meer snakte naar dialoog in plaats van gedachtegangen.
Dus de wens voor een menselijke ziel drijft iets meer naar de achtergrond. Juist met de ruimte die de auteur daarmee creëert, had ze de zeemeermin een interessantere motivatie kunnen geven en vooral ook meer persoonlijkheid. Haar nieuwsgierigheid naar mensen in z’n algemeenheid en de mensenwereld had veel meer aangedikt kunnen worden. Dat maakt het sprookje (en de Disneyfilm) voor mij juist zo leuk. Daarmee zou Mermaid ook een modernere, meer herkenbare en tijdloze insteek kunnen krijgen. Helaas.
Conservatief
Nog een reden waarom Mermaid zeker geen moderne hertelling is, is vanwege de conservatieve genderrollen en het gebrek aan diversiteit. De prinses wordt verliefd op de prins en het enige waar zij goed voor is, is om te trouwen. Daar gingen mijn nekharen van overeind staan. En de zeemeermin besluit uiteindelijk dat het haar levensdoel is om kinderen te krijgen… Ik lees veel liever over iets meer feministische personages, personages die in ieder geval vechten voor wat ze belangrijk vinden. Margrethe ‘vecht’ voor een missie waarvan ze vooral denkt dat anderen het belangrijk vinden, terwijl ze juist alle kansen krijg om een interessant personage te zijn! Weer een misser in deze witte, heteroseksuele wereld.
Ik had echt gehoopt dat er wat zou gebeuren tussen Margrethe en Lenia of Margrethe en haar dienstmeid. Er wordt toch niet voor niets zo belachelijk veel nadruk gelegd op Lenia’s blote borsten? (Echt, alsof het door een man geschreven is, heel weird)
Zeemeerminnen worldbuilding in Mermaid
In het originele sprookje van De kleine zeemeermin, is vooral het begin nogal langdradig. Voordat de meermin naar de zeeheks gaat, is het een en al worldbuilding en exposition. Dat pakt Mermaid veel beter aan. De schrijfstijl met de verschillende perspectieven leest veel persoonlijker. Ook de worldbuilding vond ik goed gedaan. De zeemeerminnen komen een beetje als robots over, omdat ze zich totaal niet in mensen kunnen inleven. Ze plukken levende vissen en krabbetjes uit de zee en stoppen ze levend in hun mond, niet heel erg relatable. Aan de ene kant leest dat gek en kan ik moeilijk empathie hebben voor wezens die zelf ook geen empathie lijken te hebben. Aan de andere kant heeft de auteur zeemeerminnen wel echt als een heel ander soort met een eigen denkwijze neergezet.
Conclusie: liever een Mermaid dan een kleine zeemeermin
Ondanks dat ik Mermaid niet een onwijs goed boek vond, was het wel beter dan het originele sprookje. De verhaallijn heeft net iets meer diepgang en het is wat makkelijk om een band op te bouwen met de personages doordat je het vanuit hun ogen meemaakt. Ik had wel echt hoge verwachtingen jammer genoeg. Misschien heeft de auteur het korset van het originele sprookje iets te strak aangetrokken en was Mermaid beter geweest als ze dat iets meer los had gelaten. We zullen er nooit achter komen. Oh well, on to the next mermaid read!