Tijdens de laatste editie van Heroes Made In Asia kregen we de kans om te spreken met stemactrice Elizabeth Maxwell. Het werd een interessant gesprek waarin we spraken over haar carrière, de anime die het meeste invloed op haar heeft gehad en natuurlijk tongbrekers!
Welkom in Nederland.
Heel erg bedankt.
Heb je al toffe fans ontmoet nu je hier bent?
Ja, iedereen is zo aardig. En ik was zo enthousiast. Ik heb in een anime genaamd Noragami gespeeld. En die heeft een beetje een cultstatus. Het is niet heel groot, zoals My Hero Academia, maar wel geliefd. En twee mensen kwamen cosplayen als de personages van Jason en mij.
Oh, dat is zo cool.
Dat was echt een geweldige verrassing om te zien.
Ik wil even terug naar iets anders, want ik heb naar je IMDb pagina gekeken. Zoveel credits. Je hebt veel gedaan.
Ik blijf graag bezig.
Hoe begon jouw reis in de wereld van stemacteren?
Ik wilde al acteren sinds ik piepjong was, zo rond vijf jaar oud. Maar om de een of andere reden dacht ik altijd aan films en tv. Dus tijdens mijn jeugd deed ik aan acteren en theater. Ik heb een theateropleiding afgerond op de universiteit. Daarna woonde ik in L.A. en deed ik vijf jaar lang camera-acteren. Toen moest ik verhuizen van Californië naar Texas, waar wel een industrie is, maar niet zo groot. Dus ik moest buiten de gebaande paden denken als ik als performer mijn brood wilde blijven verdienen.
Ik sprak erover met vrienden en zij zeiden: “Elizabeth, je hebt de training, je hebt een goede stem, en je houdt van anime en videogames.” Ik begon met gamen toen ik vijf was en met anime kijken toen ik tien of elf was. Ze zeiden: “Waarom probeer je geen stemacteren? Dat past toch perfect?” En toen viel het kwartje. Hoe heb ik hier nooit eerder aan gedacht? Dus dat was het begin. Ik maakte mijn eigen demo-reel en begon mezelf te promoten door het naar bedrijven te sturen die stemacteurs zochten.
Welke anime vond je leuk toen je opgroeide?
Oh, wauw. De eerste anime die ik ooit zag, was de originele Ghost in the Shell-film. Eerlijk gezegd was ik waarschijnlijk te jong om die te kijken. Ik was ook helemaal weg van JoJo’s Bizarre Adventure en Escaflowne was ook een favoriet. Dus dat zijn de hoogtepunten.
En toen kreeg je de ingeving: “Ja, dit kan ik ook doen!”
Ja! Het is echt gaaf om van een kunstvorm te houden en tegelijkertijd van het werk erachter.
Is er een personage dat je hebt gespeeld, of een project dat je favoriet is of dat je carrière heeft veranderd?
My Hero Academia was een grote, omdat die serie zo enorm populair werd. Noragami is persoonlijk een van mijn favorieten. Als je het nog niet hebt gezien, raad ik het zeker aan. En nog een andere: Fruits Basket. Ken je Fruits Basket? Het is een klassieke oude anime die nooit werd afgemaakt. En in 2019 werd hij opnieuw gemaakt en afgemaakt. Het is een van mijn favoriete anime aller tijden. Het verhaal is geweldig. De animatie is prachtig. Ik denk dat ik bij elke aflevering van het laatste seizoen heb gehuild. Het is gewoon een echt klassieke, goede anime.
Je hebt zowel anime als videogamepersonages ingesproken. Wat is het grootste verschil tussen die twee?
Dat hangt ervan af. Soms dub je videogames, net als bij anime. Bijvoorbeeld bij de Zelda-games moesten we de Japanse versies nasynchroniseren. Maar vaak hoef je niet te dubben. Dan heb je meer vrijheid in hoe je een personage neerzet, omdat je niet gebonden bent aan mondbewegingen. Dat is een groot verschil.
Een ander groot verschil is dat videogames soms diepgaande, complexe personages hebben, maar soms ook personages die er alleen zijn om informatie te geven. Zoals: “Ga naar dat dorp en praat met die persoon.”
En je moet dat dan op vijf verschillende manieren zeggen zonder dat het saai klinkt.
Als je anime of games dubt, kijk je dan de originele versie van de acteur?
Ik probeer dat wel. In het begin deed ik dat altijd. Maar door simulcast-dubbing kan dat vaak niet meer.
De Japanse aflevering komt uit, en een paar dagen later al de Engelse versie. Dus er is geen tijd om het vooraf te zien. Vroeger kwam een heel seizoen uit in Japan en pas later werd het in het Engels nagesynchroniseerd.
Dat is nu anders. Ik vind het geweldig voor de fans, want ze hoeven niet lang te wachten. Maar ik mis het om de serie vooraf te kunnen bekijken.
Anime staat bekend om complexe personages en verhaallijnen. Hoe zorg je ervoor dat die complexiteit in je stem doorkomt?
Dat hangt af van het personage. Ik probeer zoveel mogelijk bronmateriaal te verzamelen. Ik heb niet altijd tijd om een hele manga te lezen, maar ik vraag het aan mensen die het kennen, of ik vertrouw op de regisseur voor informatie. Veel van het werk gebeurt ter plekke in de studio. Daarom zeg ik tegen beginnende stemacteurs:
volg acteerlessen en improv-lessen. Je moet snel keuzes maken in de studio en die training helpt enorm.
Veel mensen beseffen niet dat stemacteren ook fysiek zwaar kan zijn. Welk personage was daarin het meest uitdagend?
Waarschijnlijk Caulifla uit Dragon Ball. Ze schreeuwt veel, wat op zich al zwaar is, maar ze is ook energiek, speels en zelfverzekerd. Je wilt dat fysiek meebeleven, maar je moet oppassen voor de microfoon. Je kunt je armen niet te veel bewegen of te ver naar de zijkant gaan. Dat heet “off-axis” en dat moet je vermijden. Dus je hebt een heel fysiek personage, maar je moet echt inhouden om ervoor te zorgen dat de stemperformance technisch correct is. Dat was een uitdaging.
Hoe schreeuw je en zorg je dat het overtuigend klinkt? Want soms, als ik moet doen alsof ik schreeuw, komt het er niet goed uit.
Nou, de waarheid is dat als je wilt dat het overtuigend klinkt, je niet kunt doen alsof je schreeuwt. En dat brengt me weer terug bij het feit dat ik veel doe om mijn stem te verzorgen – veel opwarmen, en hydratatie is heel belangrijk. Er zijn ook vocale technieken die je kunt leren om op een manier te schreeuwen die je stem minder beschadigt. Maar toen ik de Dragon Ball-afleveringen opnam, wist ik dat als het een grote aflevering was, ik de volgende dag geen ander werk zou inplannen. Ik wist dat ik een pauze nodig zou hebben om mijn stem wat te laten herstellen.
Wat is je favoriete techniek om je stem op te warmen?
Het klinkt super nerdy, maar het heet “straw phonation” (strofonatie). Je kunt het doen met plastic rietjes van McDonald’s als je wilt, maar ik heb roestvrijstalen rietjes.
Je stembanden trillen normaal gesproken samen, maar als er iets mis is met je stem of je net wakker bent, kunnen ze uit balans raken. Strofonatie houdt in dat je op een bepaalde manier door een rietje blaast, waardoor er een soort cirkelvormige luchtstroom ontstaat die je stembanden weer goed laat trillen.
Ik gebruik het zowel om op te warmen als om mijn stem te beschermen als ik moet schreeuwen. Tussen het schreeuwen door doe ik het ook, zodat mijn stembanden in betere conditie blijven.
Dat is zo cool.
Nerdy stemdingen waar ik van hou!
Dus geen gekke geluiden om op te warmen?
Oh, die doe ik ook. Ik hou van tongbrekers. Ik probeer altijd nieuwe te vinden.
Wat is je favoriet?
Ik hou van deze:
“As I sit in solemn silence on a dull dark dock
In a pestilential prison with a lifelong lock
Awaiting the sensation of a short sharp chop
From a chippy chippy chopper on a big black block.”
De stemacteerindustrie is de afgelopen jaren enorm gegroeid, vooral door de populariteit van anime. Hoe heb jij de industrie zien veranderen in de tijd dat je actief bent, en hoe denk je dat die zich in de toekomst zal ontwikkelen?
Het is erg interessant. Ik weet dat het misschien voor de hand ligt, maar COVID heeft alles veranderd. Helaas op veel negatieve manieren, maar ook op een paar positieve. Ik denk dat het anime echt weer in de schijnwerpers heeft gezet in de popcultuur.
Ik zag een enorme toename in de populariteit van anime tijdens en na COVID. En COVID maakte op afstand opnemen ook veel normaler in onze industrie. Vroeger hadden nauwelijks acteurs thuisstudio’s. Maar tijdens COVID moest dat veranderen als we wilden blijven werken.
En hoewel ik het mis om vaker in de studio te zijn – ik ga nog steeds, maar minder vaak – mis ik het om vaker onder mensen te zijn. Tegelijkertijd opent op afstand opnemen veel deuren. Ik kan nu werken met studio’s over de hele wereld, waar ik voorheen misschien geen kans toe had. Dus dat is interessant. Dat is een grote verandering geweest. Ik heb ook het gevoel dat conventies zoals deze veel groter en populairder zijn geworden sinds COVID. Dat is zo leuk, want ik voel me soms eenzaam in de opnamecabine, maar dan mag ik naar dit soort evenementen en iedereen ontmoeten.
En dan is er nog AI. Dat is een groot vraagteken voor de toekomst. We vragen ons allemaal af: wat gaat er gebeuren? Wist je dat er een staking in de videogame-industrie aan de gang is in de VS? Die duurt nu al zo’n acht of negen maanden. Het gaat niet alleen over AI, maar grotendeels wel. De meesten van ons weten dat je technologie niet zomaar kunt terugdraaien. We zeggen niet dat AI niet mag of dat we het willen tegenhouden. We willen gewoon zorgen dat er richtlijnen zijn.
Bijvoorbeeld: als een studio een replica van onze stem wil maken, moeten we daar eerlijk voor worden gecompenseerd. Toestemming is ook een groot punt. Sommige gamestudio’s willen namelijk een replica van mijn stem maken en me dan nooit vertellen wat ze ermee doen.
Oh, dat is niet oké.
Precies! Dan zouden ze me bijvoorbeeld iets racistische of haatdragends kunnen laten zeggen zonder mijn toestemming. Daarom vechten we hiervoor. We weten dat AI er gaat komen, maar we willen dat het met respect voor de artiest gebeurt.
Dat was alle tijd die we vandaag hadden. Heel erg bedankt voor het gesprek.
Het was me een genoegen!
