Zoals je in deze filmrecensie van Uglies kan lezen, is de film “verre van pretty”. Betekent dit dat het boek ook slecht is? Zeker niet. Juist de extra laag diepgang die de film niet heeft, biedt het boek wel (al blijft die helaas ook oppervlakkig op veel gebieden). In deze recensie lees je waarom het boek toch de moeite waard is.
Waar gaat Uglies over?
Tally kan niet wachten om 16 te worden en de operatie te ondergaan die haar mooi zal maken: een Pretty. Dan kan Tally eindelijk uit Uglyville verhuizen naar de plek waar alle Pretties wonen en ze alleen nog plezier hoeft te maken.
Wanneer Tally’s beste vriend een Pretty wordt en verhuist, moet Tally nieuwe noodgedwongen nieuwe vrienden maken. Shay, een van die nieuwe vrienden, weet niet of ze wel een Pretty wil worden en rent weg uit Uglyville. Wanneer Tally naar Shay op zoek gaat, leert ze een hele andere kant kennen van de Pretty-wereld. Eentje die niet zo mooi is. De autoriteiten in deze post-apocalyptische wereld geven Tally een keuze: vind Shay en breng haar terug of verlies de kans om een Pretty te worden.
Uglies is een toffe boekenreeks die verrassend relevant blijft
Ondanks dat ik deze boekenserie van Scott Westerfeld pas ontdekte toen ik mijn 20e verjaardag al ruim was gepasseerd, zie ik in waarom Uglies een toffe YA is. De behoefte om er perfect uit te zien, is er eentje die misschien wel voor alle leeftijden herkenbaar is. Zeker nu social media zo normaal is en iedereen daar alleen mooie selfies deelt met 36 AI-filters eroverheen. De druk om constant positief en foutloos te zijn, is nog steeds aan alles in onze samenleving merkbaar.
Maar… Uglies is ook heel erg YA
Natuurlijk is ‘er mooi uitzien’ bij de gemiddelde volwassene niet zo’n allesverstikkende behoefte als voor Tally, dus is Uglies voor de oudere doelgroep wat dramatisch. Tally komt ontzettend puberaal over, wat logisch is, maar ook frustrerend. Haar personage is naïef, omdat ze beschermd is opgegroeid, en het duurt heel lang voordat Tally zelf leert nadenken. Dit maakt dat Tally het grootste gedeelte van boek één nogal oppervlakkig is. Het past bij de worldbuilding, maar leest niet erg lekker.
Daarnaast is de eenzaamheid die Tally voelt wanneer haar beste vriend haar verlaat oppervlakkig. In boeken zoals Bitterthorn vna Kat Dunn is dit op een heel ander niveau uitgewerkt. Natuurlijk is het vervelend als je denkt totaal geen sociaal vangnet te hebben. Juist daarom had dit in Uglies beter uitgewerkt kunnen worden.
Worldbuilding van vergelijkbaar niveau als The Hunger Games
Wat doe je met een wereld die niet langer leefbaar is? Dan maak je kunstmatige steden die nog wel leefbaar zijn. En probeer je de bewoners tevreden te houden met cosmetische ingrepen, alcohol, drugs, en zaken die ze niet al te diep laten nadenken over de maatschappij.
De wereld waarin Uglies zicht afspeelt, is ontzettend indrukwekkend en origineel. Ook het science fiction aspect komt goed uit de verf. Bovenstaande setting zou in de verre toekomst best realistisch kunnen zijn op een manier. Er zit in ieder geval een herkenbaar element in. Helaas heeft het YA sausje hier ook veel impact. De herkenbaarheid wordt namelijk volledig teniet gedaan door alle gadgets en gizmo’s. Uiteraard hebben die ook cringy namen, zoals ‘grippy shoes’, waardoor de uitvindingen niet meer geloofwaardig zijn.
Een ander element dat afbreuk doet aan de geloofwaardigheid, is dat volwassenen nauwelijks een rol spelen in Uglies. Bijna elk personage in dit boek is ontzettend passief (of een rebel). Het is het ene uiterste of het andere. Waar zijn de niet-leidinggevende volwassenen die hun zorgen uitspreken? Een gemiste kans om dit boek nét iets meer te laten raken en nog meer aan te zetten tot nadenken over onze maatschappij. (Maar, misschien gaat dat een stapje te ver voor de YA doelgroep…)
Nog meer cringe: waarom toch al die liefdesdriehoeken?
Hier kan ik weinig over zeggen. Ik heb altijd een hekel aan liefdesdriehoeken en ook in de Uglies boekenreeks werkte het niet. Jammer de bammer. Geef mij maar een heruitgave zonder romantiek, zodat er meer ruimte is voor de wereldbouw en het plot. En als er dan toch romantiek in moet zitten, waarom niet tussen Tally en Shay? Meer diversiteit, meer beter. Dat was sowieso behoorlijk gebrekkig namelijk.
Uglies is zeker het lezen waard, maar een verfilming…?
Het boek biedt mooie persoonlijke ontwikkeling
Vooral het begin van het boek is nogal langdradig en dramatisch. Voor het grootste deel van het verhaal is Tally ontzettend irritant, omdat ze zich constant schuldig voelt en in de slachtofferrol kruipt. Uiteraard is dit allemaal nodig om de rest van het verhaal op te bouwen en om de wereld te schetsen. Daarna wordt het verhaal steeds spannender. In de laatste paar hoofdstukken is Tally daadwerkelijk een gaaf personage. Haar ontwikkeling was mooi om te zien. Ik ben gretig doorgegaan naar boek 2: Pretties.
De film heeft nóg minder diepgang
Zoals je in deze filmrecensie van Uglies kan lezen, doet het verhaal het niet best op het grote scherm. Bijvoorbeeld: “De film doet je geloven dat dit de enige stad is waar mensen nog wonen, maar volgens de boeken is dat niet waar. Daarin wordt uitgelegd dat de plek waarin de film plaats vindt een van de vele plekken is waar mensen nog leven. Verder wordt nog veel meer uitleg over de worldbuilding niet verwerkt in de film.”
Dat betekent dat we minder ruimte hebben voor het plot en meer voor slechte CGI. The worst of both worlds. Misschien als er meer aandacht was besteed naar de (matige) diepgang die het boek heeft, was de film beter geweest. Misschien is Uglies gewoon niet geschikt om verfilmd te worden, omdat het verhaal vooral over interne dilemma’s gaat. Hoe dan ook, de boodschap blijft ijzersterk: authentiek is altijd beter dan oppervlakkig.
Uglies
Verrassend actueel
Goed
- Mooie persoonlijke ontwikkeling
- Unieke worldbuilding
- Goeie boodschap
- Spannend
- Leest lekker weg
Niet zo
- Cringy taalgebruik
- Oppervlakkige personages
- Cringy liefdesdriehoek
- Gebrek aan diversiteit
- Dramatisch
