Deze winter krijgt het grote publiek de kans om het betoverende verhaal van de musical Wicked op het grote scherm te ontdekken. Vorig jaar precies twintig jaar geleden stond de musical voor het eerst op de planken van het wereldberoemde Gershwin Theatre. Hoe kan het dat deze musical de legendarische status kreeg die ze nu heeft?
No One Mourns the Wicked
In 1996 geniet Stephen Schwartz van een relaxte vakantie samen met zijn vriend en songwriter Holly Near. Hij vertelt Schwartz over het boek Wicked – dat overigens officieel een langere titel kent. Schwartz belt na het gelezen te hebben direct naar schrijver Gregory Maguire. Helaas heeft Maguire geen goed nieuws: de rechten zijn al verkocht.
Het boek zelf is echter al een aanvulling van het eerder vertelde verhaal The Wonderful Wizard of Oz. Het boek van schrijver L. Frank Baum werd in 1939 op film gezet door Victor Fleming. Margaret Hamilton’s The Wicked Witch of the West en Billie Burke’s Glinda werden de blauwdrukken van de door Maguire geschreven karakters. Maguire doopt ze in het boek echter om tot Elphaba Thropp en Galinda.
Rechthebbende Universal Pictures plant een film om het verhaal van het boek heen. Schwartz overtuigt na heel wat etentjes Universal-exec Marc Platt ervan dat een ‘stage musical’ een betere optie is voor het verhaal. Uiteraard werd Schwartz zelf verantwoordelijk voor de muziek. Hij had zijn sporen inmiddels wel verdiend met zijn werk aan onder meer Pocahontas en The Prince of Egypt.
Wicked’s scenario: wat is er veranderd?
Als schrijver van de musicalvertaling neemt Schwartz de vrouwelijke toneelschrijver Winnie Holzman in de arm. Schwartz vertelt later dat een vrouwelijk perspectief op de vriendschap tussen Elphaba en Galinda van essentieel belang was om het verhaal te laten slagen. In een jaar stond de outline van het verhaal en maakten Schwartz en Holzman een volledig nieuwe versie, speciaal voor het toneel.
Er wijzigde flink wat in het scenario van de musical ten opzichte van het verhaal van Maguire’s versie. Op details kunnen we misschien beter niet ingaan, om spoilers voor de musical en de film te voorkomen.
De uitleg van Schwartz en Holzman voor de veranderingen is eigenlijk altijd hetzelfde geweest. Het gaat hen om de relatie tussen Elphaba en Galinda. Hoe zit de relatie van de twee overbekende figuren uit de wereld van Oz nu daadwerkelijk in elkaar? Dat is wat vooropstaat in de versie die je inmiddels al meer dan twintig jaar in verschillende steden en landen kunt zien.
It’s gonna be popular
Hoe succesvol waren die eerste dagen op de planken dan exact? Nou… bij de theatercritici niet zo. De zesjes en vijfjes zwierven in het rond in de kranten. Het was zweten geblazen voor Schwartz, want zijn laatste succes in de theaterstraat van New York stamde al van ruim 25 jaar eerder. Het zweten duurde echter niet veel langer dan een paar weken. Na een rommelige start bleek toch dat het grote publiek niet kon wachten om de musical met eigen ogen te bekijken.
In een interview in Playbill rond het vijfjarig jubileum op Broadway (lees: 2003) zegt theaterproducent David Stone daar het volgende over: “Ik had wel het gevoel dat het zou werken. Maar dat het zo succesvol zou zijn had ik in een miljoen jaar niet verwacht.”
De populariteit blijft in de loop van de jaren toenemen. Vooral omdat de expansiedrift van het team achter de musical net zo hard blijft doordenderen als de kaartverkoop op Broadway. De musical speelde tot op heden in zestien landen, waaronder Nederland. Ook in Azië (China, Japan, Korea en Singapore) rees de populariteit van de Wicked Witch de pan uit en ook in het Verenigd Koninkrijk en Ierland renden de mensen naar de theaters.
Hieronder volgen lichte spoilers voor de film Wicked (2024). Lezen op eigen risico.
Cameo fest
Waar men de Marvel films tegenwoordig regelmatig omschrijft als ‘cameo fest’, zullen de fans van Wicked dit bij het kijken van de nieuwe bioscoopfilm toch ook regelmatig gedacht hebben. Veel oudgedienden maken hun opwachting in het eerste deel van de film.
De minder belezen fans zullen wellicht de eerste twee vertolkers van de hoofdpersonages op Broadway wel hebben gespot. “Eerste Elphaba” Idina Menzel en “eerste Glinda” Kristin Chenoweth zijn de vertellers van het verhaal over de komst van de Wizard in Oz. De Wiz-O-Mania Narrator, die het spel start, is ook een bekende: Michael McCorry Rose was jarenlang understudy voor de rol van Fyero. Winnie Holzman speelt ook een rol in het publiek tijdens die scène. De guard die Elphaba en Glinda naar binnen laat voor hun afspraak met The Wizard? Stephen Schwartz onder een flinke laag haar en make-up.
We kunnen niet blijven herhalen dat Wicked een grote aanrader is voor in de bioscoop. Mocht je ooit een bezoek brengen aan New York? Dan is een bezoekje aan het Gershwin Theatre voor de musical echt een must.
