Je kunt er niet om heen: The Rise of Skywalker. De (voorlopig althans) allerlaatste Star Wars film, én het einde van de Skywalker saga. Deel negen in een imposante reeks films. De film waar alle fans naar uitkeken, vooral diegenen die The Last Jedi niet goed vonden (en dat waren er nogal wat). De film is nu eindelijk te zien in de bioscoop. Nog niet up-to-date? Bekijk dan eerst even onze Star Wars kijkhulp! Was Episode IX het wachten waard? Na het zien is het antwoord op deze vraag: ja én nee. Want er zitten zowel supertoffe stukken in The Rise of Skywalker, maar ook wat bedenkelijke aspecten. Wij zetten alle goede en slechte dingen netjes op een rijtje. Pas op: vanaf hier lees je dikke spoilers voor TRoS.

Matig: verhaal voelt als een rpg

Kijk, dit is een afsluitend hoofdstuk, zowel van de laatste trilogie als van de complete Skywalker Saga. Er zijn dus heel veel losse eindjes die aan elkaar geknoopt moeten worden. Het is dan ook logisch dat er geen supergrote, nieuwe (sub)plots komen. Maar het hoofdplot voelt als een (weliswaar prima) rpg en dat had beter gekund. Nu moeten de helden van de ene planeet naar de andere, om overal nieuwe aanwijzingen én items te verzamelen. Het voelt daarom als één grote fetch quest en eerlijk is eerlijk: dat hadden de makers beter kunnen aanpakken. Tof hoor, al die planeten die we nog niet kenden, maar was dat ècht nodig? Nee. Met wat meer tijd en moeite had minstens de helft van de planeten en/of clues geskipt kunnen worden zodat er meer tijd was geweest om het plot netter af te ronden.

Goed: afscheid van General Organa

Iedereen weet dat Carrie Fisher vroegtijdig overleed. JJ Abrams had in eerste instantie grote plannen met haar personage Leia, maar dat mocht dus helaas niet zo zijn. De makers hadden er voor kunnen kiezen om Leia off screen dood te laten gaan, met daarna in The Rise of Skywalker slechts een dialoog met daarin haar overlijden vermeld. Het zou niet de eerste keer in de film- en televisiehistorie zijn. Goddank kozen ze een andere weg.

Fisher had voor haar dood nog best wat scènes geschoten die nooit in de films terecht waren gekomen. Met wat kunstig knip- en plakwerk schreven ze Leia toch in de nieuwe film en, eerlijk is eerlijk: als je niet had geweten dat ze was overleden, had je het niet gemerkt. Het is goed gemaakt en het allerbelangrijkste: dit is een waardig én emotioneel afscheid van onze geliefde prinses. Het is wel even slikken hoor, dat de originele drie (Leia, Luke en Han) nu echt allemaal dood zijn.

Slecht: hoeveelheid (onnodige) nieuwe personages

In een afsluitend hoofdstuk moet je niet opeens nog allemaal nieuwe personages gaan introduceren, klaar. En áls je dat al doet, dan moet je er voor zorgen dat je nieuwe personage superbelangrijk is voor het verhaal. Nu kregen we deze nieuwe personages:

Jannah – vooraf dacht iedereen dat dit de dochter van Lando zou zijn, maar Jannah is net als Finn een voormalig Stormtrooper. Heel tof en een mooi achtergrondverhaal, maar voegde ze iets concreets toe: niet echt. Het voelde meer als een opzet voor een eventuele serie/film over haar, zoals Lando aan het einde vroeg waar ze vandaan kwam.
D-O – hadden we nou ècht nog een nieuwe robot nodig? Nee.
Babu Frik – hadden we nou ècht nog een klein groen wezentje nodig? Nee.
Beaumont – leuk om Dominic Monaghan weer eens te zien maar dit was echt een nutteloos personage en zonde van Monaghan’s talent.
Zorii Bliss – van alle nieuwe personages voegde Zorii Bliss nog het meest toe. Dankzij haar leerden we (ein-de-lijk) meer over Poe’s verleden en kreeg Poe een mogelijke love-interest. Zorii zelf was misschien niet eens zo interessant, maar dankzij haar kregen we wèl meer Poe backstory en Poe scènes en wie wil dat nou niet? Poe blijft een van de beste nieuwe personages uit deze trilogie en hopelijk zien we hem ooit nog terug.

Door de grote hoeveelheid nieuwe personages, werden bekende personages wat ondergesneeuwd. Wat meteen het volgende punt is:

Slecht: Finn en Rose worden niet benut

Weinig personages kregen zoveel crap over zich heen als Rose na The Last Jedi. En helaas niet alleen Rose, maar ook de actrice die haar speelt, Kelly Marie Tran. Fans botvierden hun haat jegens Rose op Kelly en dat is echt niet OK. Het was zelfs zó erg, dat ze van social media af ging. Hoe erg je een personage ook haat: reageer het niet af op de acteur. Hoe dan ook, JJ Abrams heeft overduidelijk naar alle kritiek op The Last Jedi geluisterd want hij heeft veel fanservices verricht in The Rise of Skywalker. Heel jammer. Rose had wellicht niet het beste verhaal in TLJ, maar er zat zeker potentie in haar rol. Nu is ze echter niet meer dan een glorified extra en dat is echt spijtig.

Ook Finn wordt (wéér) niet optimaal benut. Het is alsof de makers na The Force Awakens gewoon niet meer goed wisten wat ze met hem aan moesten. Disney durfde het niet aan hem de love interest van Poe te maken, ook met Rose bleek hij niets te hebben en Jannah zat te kort in de film om iets voor Finn te kunnen betekenen. En wat hij nou de hele tijd tegen Rey wilde zeggen? Nee hoor, niet dat hij haar meer dan leuk vindt (gelukkig maar, want dat had er niet bij gehoeven). Het blijkt dat Finn ook Force sensitive is maar: waarom in vredesnaam wordt daar helemaal geen aandacht aan besteed? Doodzonde dat dit personage niet volledig wordt benut.

Fantastisch: episch gevecht tussen Rey en Kylo Ren

Hoewel The Rise of Skywalker een echt epische scène miste (zoals Admiral Holdo die de Stardestroyer BOEM laat doen), had de film gelukkig wel een epische lightsaber battle. We zagen Rey en Ren al eerder samen vechten maar dat was alleen maar dankzij hun link (en dahag, Vader). De setting is natuurlijk ook echt fantastisch: op de Death Star. Toch haalt dit gevecht het niet bij dat van R&R versus de Praetorian Guard uit de vorige film maar vraag alle kijkers één specifieke scène uit de film te benoemen, en ze zullen de Death Star fight zeggen. Sowieso is de hele wisselwerking tussen Rey en Ren, én tussen Daisy Ridley en Adam Driver echt fantastisch. Die twee hebben een prachtige chemie samen.

Slecht: de Knights of Ren

De Knights of Ren speelden in de voorgaande twee films amper een rol. Alleen in flashbacks zagen we ze even. We weten nog steeds niet wie er achter de maskers zitten en wat hun rol in de First Order nou exact is. En of ze allemaal Ren als achternaam hebben. Josh Ren, Walter Ren, Boba Ren, Flipflop Ren: het zou zo maar kunnen. Het was jammer dat ze nu opeens zonder verdere uitleg of backstory best even in The Rise of Skywalker zaten. Nu maakte het ook eigenlijk niet uit dat ze allemaal dood gingen want we hadden als kijker totaal geen band met ze. Ook die shot vanuit de helicopter waarin ze allemaal een beetje zoekend voor zich uit kijken: mwah. Er had meer gezeten in de Knights of Ren en dat werd er totaal niet uitgehaald. Leuk laatste gevecht, maar de uitkomst was al lang en breed duidelijk en dat maakte het een stuk saaier. Dag Flipflop Ren, we gaan je niet missen.

Voorspelbaar doch gaaf: iedereen komt helpen

Ja duh. Dat zat er aan te komen, dat iedereen kwam helpen. Zorii had al gezegd dat ze niet alleen waren. En wie kan er nou nee zeggen tegen Chewie en Lando? Niemand. Dus qua voorspelbaarheid was dit een dikke tien, maar toch was deze scène episch en zó mooi. Een beetje zoals Cap in Avengers: Endgame, die de hoop al bijna heeft opgegeven maar dan opeens hoort ‘on your left.’ Kippenvelmoment. En ooooooh wat gaaf om Wedge Antilles weer te zien. Dat maakte deze space battle echt helemaal compleet.

Matig: Rey’s (groot)ouders

Ik stel me zo ongeveer zo’n gesprek voor na The Last Jedi van Rian Johnson:

Rian Johnson: heb ik mooi opgelost hè, met Rey’s ouders? Het is niet belangrijk waar je vandaan komt, maar wie je zélf bent.
JJ Abrams: hmm…
Rian: je maakt je eigen toekomst!
JJ: maar toch hè…
Rian: je bent niet wie je ouders zijn!
JJ: goed punt. We skippen de ouders gewoon compleet.
Rian: dude. Wat?
JJ: grootouders zijn de oplossing! Een opa! Wie kunnen we dat laten zijn?
Rian: nee, maar… dat is dus niet belangrijk…
JJ: PALPATINE
Rian: JJ, nee.
JJ: JJ, ja!
Rian: heeft Palpatine een vrouw dan? Kinderen?
JJ: maakt niet uit! Verzinnen we gewoon. Bij deze, bam!
Rian: maar…
JJ: het verleden doet er wel degelijk toe. Het maakt uit wat je naam is.
Rian: …
JJ: dit is zo’n goed plan!

Maar goed, dit geeft Disney weer lekker de kans om een nieuwe filmserie te maken over Palpatine’s vrouw, zoon en schoondochter over wie we tot nu toe nog nooit hadden gehoord. Lekker uitmelken die hap! Titel is ook niet zo moeilijk: Keeping Up with the Palpatines. Of, als het moet allitereren: Powering Up with the Palpatines.

Slecht: plotselinge introductie Force healing

Die hele scène met die slang die genezen wordt door Rey, was er natuurlijk alleen maar zodat wij als kijkers konden zien wat voor gave ze opeens heeft. Maar waar komt die Force Healing (of hoe het ook heet, ik noem het nu even zo) opeens vandaan? Waarom kon niemand in voorgaande films daar gebruik van maken? Had wel een aantal ledematen gescheeld. Dus goed, die scène met de slang. Die was op zichzelf staand echt nogal suf dus je wist wel waar dit heen ging. Een belangrijk personage zou in de loop van de film genezen worden door Rey.

Het kon natuurlijk bijna niet anders dan dat het Kylo Ren zou zijn, want om hem op zo’n manier kwijt te raken, zou zonde zijn. Bovendien wilde Rey niet degene zijn die hem zou doden, want zo is Rey niet. Het werd allemaal pas écht voorspelbaar toen Rey dood was en Kylo/Ben er nog aan kwam strompelen. Ze hadden immers een belangrijke band. En dat Kylo dood zou gaan, wisten we natuurlijk ook wel al 99% zeker voordat de film ook maar in productie ging. Op zich fijn dat hij met een glimlach op zijn gezicht én als Ben Solo stierf, maar daar was de hele Force healing niet voor nodig geweest. En over die laatste scène met Rey en Ben gesproken…

Doe maar niet: die zoen

Ik ben geen ‘Reylo’ shipper en ik vond het doodzonde dat de verder geniale wisselwerking en band tussen Rey en Kylo beëindigd moest worden met een zoen. Dat was echt niet nodig. De brede glimlach van Ben Solo was een beter laatste shot geweest van hem, met daarna nog een innige omhelsing. Maar ja, alles voor de Reylo fans blijkbaar. Die zullen ongetwijfeld euforisch zijn om deze zoen.

EINDELIJK: Chewbacca krijgt een medaille

JA! Al sinds ik A New Hope zag, vond ik het vreselijk oneerlijk dat Chewbacca als enige geen medaille kreeg aan het einde. Fanservice of niet, Chewie heeft deze dubbel en dwars verdiend. Ook fijn: dat Chewie toch niet dood bleek want hij mag nog wel 250 jaar mee.

Twijfelgeval: het einde van The Rise of Skywalker

Aan de ene kant was dit een voorspelbaar en beetje anticlimactisch einde. De oude vrouw die Rey naar haar achternaam vraagt (wie doet dat bij een vreemde? of überhaupt? wat doet het er toe? waarom JJ? waarom??). Dan weet je wat ze gaat zeggen. Rey Skywalker. Het was overigens pas echt lef geweest als ze tóch Rey Palpatine had gezegd en gewoon haar eigen toekomst had bepaald. Want haar ouders waren overduidelijk géén Sith, en die heetten ook Palpatine (gaan we maar even van uit). Maar ja, dan had de film geen Rise of Skywalker geheten, en was de Skywalker Saga beëindigd zonder levende Skywalker.

Aan de andere kant was het mooi dat de saga eindigt waar deze begon: op Tatooine, met een Skywalker. Zou Rey dan nu eíndelijk naar Tosche Station gaan om wat power converters te halen?

Laat in de comments weten wat jij vond van The Rise of Skywalker!