Nog geen jaar geleden verraste Disney met een grote wijziging in hun bioscoopschema. Tijdens een aandeelhoudersvergadering werd aangekondigd dat Vaiana 2 de grote najaarsfilm van het kroonjuweel van de animatie zou worden. Of dat een goed besluit genoemd mag worden, kan je je hardop afvragen.
Waar gaat Vaiana 2 (2024) over?
Vaiana (Auli’i Carvalho) heeft na haar avonturen van de eerste film een bijna legendarische status gekregen op haar eiland. Bij terugkomst van één van haar avonturen ontvangt ze opnieuw een belangrijke opdracht van haar voorouders: om het voortbestaan van haar familie en stam te redden, moet ze meer stammen vinden en ze met elkaar verbinden.
Hiervoor moet ze doen wat geen enkele ‘wayfinder’ ooit gedaan heeft: verder varen dan ooit en het eens verloren eiland Motufetu vinden. Uiteraard krijgt ze hulp van haar ‘bestie’: demigod Maui (Dwayne Johnson). Dit keer neemt ze ook drie vrienden uit Motunui mee op haar reis, die haar opnieuw doet beseffen dat er meerdere paden mogelijk zijn.
Vaiana 2 mist echte dreiging
Disney kreeg de laatste jaren veel kritiek op het gebruik van een klassiek trucje in de storytelling. In het geval van Disney hing men er het label ’twist villain’ aan. Ook de slechterik uit de jubileumfilm Wish (2023) werd eerst neergezet als vriend, voordat de twist – uiteraard niet geheel verrassend – uit de lucht kwam vallen.
De laatste echt succesvolle film van de studio, Encanto uit 2020, bewandelde een andere route: de bad guy werd juist in een ander daglicht gezet. Schrijvers Dana Ledoux Miller en Jared Bush kiezen dezelfde aanpak met Matangi. Helaas is de ‘redemption arc’ zo mager uitgevoerd, dat je eigenlijk bijna vergeet dat er ooit een bad girl was. Ja: dan liever een twist villain. Dan is er tenminste nog een beetje dreiging…
Waarom moeten we dit kijken…
Het ontbreken van een echte dreiging zegt veel over de problemen die we met deze film hebben. Het valt mooi samen te vatten in een vraag, waar je nog maar eens over na moet denken als je deze film gezien hebt. Wat heeft onze titelheldin uiteindelijk overgehouden aan dit avontuur, wat ze nog niet had voor de film begon? En daarop volgend: welke boodschap moeten wij vervolgens meenemen die we niet al in de eerste film kregen?
Disney lijkt het punt van de eerste film en het succes daarvan in Vaiana 2 totaal te missen. Het gaat niet om de leuke sidekicks – dieren of demigods ingesproken door bekende celebs – of om muziek met invloeden uit verschillende stromingen. Nee: het gaat om het avontuur, het op het puntje van de stoel zitten. Juist daarom verveelt Vaiana niet. Juist daarom kijken we elke keer weer.
Conclusie
Vaiana 2 brengt in ieder geval wel iets nostalgisch met zich mee. Het doet ons vooral denken aan een terugkeer van de inmiddels legendarische ‘cheapquels’: de sequels op de Renaissance films als Aladdin en The Little Mermaid die direct op videoband werden uitgebracht.
Of de film dit nu echt als compliment moet opvatten, kan je vast door de zinnen heen wel lezen. De film mist een echte kern: een verhaal dat kan meten met hetgeen de eerste film zo populair heeft gemaakt. Disney kan overigens wel een les leren uit deze film: alleen leuke sidekicks redden een film niet.